ยาละลายลิ่มเลือด rt-PA คืออะไร? รักษาเส้นเลือดสมองตีบได้จริงไหม ต้องให้ภายในกี่ชั่วโมง?

ยาละลายลิ่มเลือด rt-PA ช่วยผู้ป่วย Stroke อย่างไร?

ยาละลายลิ่มเลือด (rt-PA) คือการรักษาหลักของโรคหลอดเลือดสมองตีบ (Ischemic Stroke) ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบมากกว่า 70–75% ของผู้ป่วยทั้งหมด ยานี้ทำงานโดยสลายลิ่มเลือดที่อุดตันในหลอดเลือดสมอง ช่วยให้เลือดไหลกลับมาเลี้ยงสมอง ลดความเสียหาย และเพิ่มโอกาสฟื้นตัวได้เร็วขึ้น หากให้เร็วและตรงเกณฑ์ ถือเป็น “หน้าต่างเวลาแห่งชีวิต” ที่ช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติที่สุด

อาการเส้นเลือดสมองตีบที่ต้องมารพ.ทันที

  • อ่อนแรงครึ่งซีก
  • พูดไม่ชัด หน้าเบี้ยว
  • ตาพร่ามัว มองเห็นภาพซ้อน
  • ปวดศีรษะเฉียบพลันผิดปกติ

อาการเหล่านี้คือสัญญาณเตือน “Stroke” ซึ่งต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วนโดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด rt-PA

ใครบ้างที่ได้รับยา rt-PA ได้? (เกณฑ์การให้ยา)

แพทย์จะประเมินอย่างละเอียดก่อนตัดสินใจให้ยา โดยเกณฑ์สำคัญได้แก่

  • ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น Stroke ชนิดตีบ/อุดตัน ภายใน 4.5 ชั่วโมง
  • อายุ ≥ 18 ปี
  • คะแนน NIHSS วัดความผิดปกติของระบบประสาท
  • ผล CT Scan ไม่พบเลือดออก
  • ผู้ป่วย/ญาติเข้าใจประโยชน์และความเสี่ยง

ช่วงเวลาทองที่ดีที่สุดคือ ไม่เกิน 3 ชั่วโมงแรก และสามารถขยายได้ถึง 4.5 ชั่วโมง หากเข้ารพ.เร็ว โอกาสรอดและฟื้นตัวสูงขึ้นหลายเท่า

ข้อห้ามการใช้ยา rt-PA

ในช่วง 3–4.5 ชั่วโมง หากพบข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้จะ “ไม่สามารถให้ยาได้”

  • อายุเกิน 80 ปี
  • คะแนน NIHSS > 25
  • รับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือดบางชนิด
  • มีประวัติเป็นเบาหวานร่วมกับเคยเกิด Stroke ตีบมาก่อน

ผลข้างเคียงและภาวะแทรกซ้อนที่ต้องระวัง

ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้และถือว่าสำคัญ คือ เลือดออกในสมอง (Intracranial Hemorrhage) เนื่องจาก

  • หลอดเลือดบริเวณอุดตันอ่อนแอ
  • ยาเพิ่มฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด

    ดังนั้นการให้ยาและการเฝ้าระวังหลังให้ยาจึงเป็นขั้นตอนที่ต้องดูแลใกล้ชิด

เข้าโรงพยาบาลเร็ว = โอกาสหายสูง

การสังเกตอาการตั้งแต่เริ่มแรกและรีบนำส่งโรงพยาบาลคือกุญแจสำคัญที่สุด เพราะ

  • แพทย์จะประเมินว่าเข้าข่ายการใช้ rt-PA หรือไม่
  • ยิ่งให้ยาเร็ว โอกาสฟื้นตัวกลับมาใกล้เคียงปกติมากขึ้น
  • ลดโอกาสเกิดอัมพฤกษ์–อัมพาตถาวร

หลังได้รับยา ผู้ป่วยต้องได้รับการเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่องเพื่อตรวจหาภาวะแทรกซ้อน พร้อมวางแผนการฟื้นฟูอย่างเป็นระบบ

ReBRAIN คือทีมกายภาพบำบัดเฉพาะทางโรคหลอดเลือดสมอง และศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วย stroke แบบครบวงจร ที่ช่วยผู้ป่วยฟื้นตัวหลังได้รับ rt-PA หรือการรักษาในโรงพยาบาล ด้วยโปรแกรมฟื้นฟูประสาทวิทยาเข้มข้น ออกแบบรายบุคคล ลดภาวะแทรกซ้อน เพิ่มโอกาสกลับมาเดินได้ไว ดูแลถึงบ้าน ครอบคลุมกรุงเทพ–ปริมณฑล พร้อมทีมผู้เชี่ยวชาญที่ผ่านการประเมินมาตรฐานด้าน Stroke โดยเฉพาะ หากต้องการฟื้นฟูผู้ป่วยสโตรกอย่างถูกต้องและปลอดภัย เลือก ReBRAIN คือคำตอบที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วยและครอบครัว

เพื่อให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) และครอบครัวเลือกบริการที่เหมาะกับอาการและความพร้อมของผู้ป่วยมากที่สุด ReBRAIN จึงพัฒนาระบบการดูแล 3 รูปแบบที่ตอบโจทย์ทุกระดับอาการ


เลือกบริการที่เหมาะกับอาการผู้ป่วยเพื่อฟื้นตัวได้เร็วที่สุด — ReBRAIN พร้อมดูแลครบทุกระดับตั้งแต่ทำกายภาพที่บ้านจนถึงฟื้นฟูแบบพักค้าง 24 ชั่วโมง

Scroll to Top